Osoba, która projektuje budynki – domy, szkoły, biurowce, kościoły itp. – wymyśla jak mają wyglądać, a później przygotowuje rysunki dla tych, którzy będą je budować. Patrz także: PROJEKTOWANIE

Osoba, która projektuje budynki – domy, szkoły, biurowce, kościoły itp. – wymyśla jak mają wyglądać, a później przygotowuje rysunki dla tych, którzy będą je budować. Patrz także: PROJEKTOWANIE
Architektura to sztuka kształtowania przestrzeni, tak aby była ona funkcjonalna (odpowiadająca na potrzeby różnych jej użytkowników), bezpieczna oraz estetyczna (piękna). Różne określenia architektury związane są z: czasem, w którym budynki powstały i możemy […]
Miejsce gdzie powstaje nowy budynek lub budowla (np. droga, most), inaczej plac budowy. Na budowie pracują robotnicy, znajdują się tam dźwigi oraz inne maszyny budowlane. Patrz też: BUDOWNICZY
Każdy budynek jest obiektem budowlanym, ale nie każdy obiekt budowlany jest budynkiem. Obiekt budowlany to m.in.: most, stadion, oczyszczalnia ścieków, tunel, maszt, budowla ziemna, budowla hydrotechniczna, elektrownia wiatrowa, […]
Wznoszenie obiektów budowlanych na podstawie projektów wykonanych przez architekta współpracującego ze specjalistami z różnych branż. W zależności od rodzaju budowli rozróżniamy budownictwo mieszkaniowe, użyteczności publicznej, przemysłowe.
osoba, która buduje różne obiekty według projektu narysowanego przez architekta.
Obiekt budowlany, jakich z pewnością niemało w Twojej okolicy: dom, w którym mieszkasz, szkoła, do której chodzisz, sklepy czy kino. Architekci starają się, aby przestrzeń wokół budynki oraz budynek tworzyły spójna całość. W budynku możemy […]
Obiekt budowlany, w którym wytwarzane są różne produkty. Znajdują się w nim pomieszczenia produkcyjne wraz z niezbędnym zapleczem dla administracji i pracowników.
Budynek, którego funkcja jest dostosowana do potrzeb użytkowników, związany z pracą, rekreacją, oświatą, administracją, handlem, turystyką, kulturą, kultem, itp. Przykłady budynków użyteczności publicznej to: RATUSZ – siedziba władz […]
Dawny wiejski budynek mieszkalny. Chałupa budowana była z drewna, kryta strzechą lub gontem. Składała się najczęściej z trzech izb: środkowej sieni, izby czarnej, gdzie toczyło się codzienne […]
CHODNIK to taki pas z boku drogi, po którym możemy chodzić pieszo. Dzięki niemu możemy poruszać się wygodnie i bezpiecznie
Jedna z zewnętrznych przegród budynku, osłaniająca jego wnętrze przed deszczem, śniegiem, słońcem, wiatrem. Podstawowe i najczęściej spotykane rodzaje dachów to płaski i wielospadowy.
Inaczej WZORNICTWO – projektowanie przedmiotów użytkowych, czyli wszystkich rzeczy codziennego użytku, np. mebli, sztućców, samochodów, butów. Osoba, która zajmuje się designem to designer lub projektant; Słowo design może […]
Niewielki element, szczegół będący częścią większej, całości, np. charakterystyczne zdobienie wokół otworu okiennego, zwieńczenie wieży, element elewacji. Często jest jednym z wyznaczników stylu, w jakim został wzniesiony budynek.
Potoczna nazwa budynku mieszkalnego, w którym co najmniej połowa pomieszczeń służy celom mieszkalnym. DOM JEDNORODZINNY przeznaczony dla jednej rodziny: może być wolnostojący, w zabudowie bliźniaczej lub szeregowej DOM WIELORODZINNY […]
DOM WIELORODZINNY to taki, w którym mieszka więcej niż jedna rodzina.
Wieżowiec, inaczej DRAPACZ CHMUR jest rodzajem wieży. To bardzo wysoki, wielokondygnacyjny budynek, który może być wykorzystywany do celów mieszkaniowych, hotelowych lub biurowych. WIEŻA to część budynku lub osobna budowla, […]
=Wydzielony pas terenu, po którym poruszają się samochody, ciężarówki, motocykle, rowery, a także piesi. Występują różne rodzaje dróg, w zależności od tego: kto ma się po nich poruszać: chodnik dla pieszych, droga […]
DROGA ROWEROWA – to droga, po której mogą poruszać się rowerzyści i rolkarze.
Przykład dawnego domu wiejskiego zamieszkiwanego przez bogatą część społeczeństwa – szlachtę. Dwór był zazwyczaj parterowy z gankiem akcentującym główne wejście, przykryty dużym, spadzistym dachem
Wydzielona cześć przestrzeni (gruntu , ziemi), należąca do konkretnego właściciela, z dostępem do drogi oraz elementów INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ, czyli sieci energii elektrycznej, gazu, wody i kanalizacji.
Wiejące wiatry mają w sobie dużą siłę, którą człowiek wykorzystuje do produkcji energii elektrycznej. Służą temu elektrownie wiatrowe, czyli zespoły urządzeń wykorzystujące turbiny wiatrowe. Elektrownie wiatrowe buduje […]
Zewnętrzna ściana budynku. Elewacje określa się według stron świata lub otoczenia, np. północna, frontowa, boczna, ogrodowa. W projekcie architektonicznym rysunki elewacji potrzebne są do przedstawienia wielkości budynku, jak również […]
Ergonomia to nauka, która zajmuje się dostosowaniem rozmiarów i kształtów przedmiotów, sprzętów (np. mebli), maszyn i otaczającej nas przestrzeni do wymiarów i możliwości ruchowych człowieka – tak aby były one wygodne i funkcjonalne w użyciu. […]
Cecha powierzchni, czyli to, jaki jest dany przedmiot w dotyku
Konstrukcja hydrotechniczna służąca do ochrony przed szkodliwym działaniem fal. Powoduje rozbicie fal osłabiając ich szkodliwe działanie na brzeg morski czy nabrzeże. Często osłania wejście do portu. Falochron może być w postaci […]
W architekturze i sztuce forma decyduje o kształcie, czyli układzie wszystkich elementów tworzących dzieło lub budynek. Podstawowymi cechami formy są ciężar, wielkość oraz kierunek. Forma budynku wynika zazwyczaj z funkcji, jaką […]
Tereny zurbanizowane, zlokalizowane nad zbiornikami wodnymi takimi, jak jezioro, rzeka, morze, kanał. Często terminem tym określa się obszary znajdujące się pomiędzy strukturami miejskimi a portowymi, którym nadaje się […]
Funkcja to odpowiedź na pytanie: czemu ma służyć dany przedmiot, budynek, obszar lub przestrzeń. Budynki mogą mieć funkcję: – mieszkaniową, np. domy jedno- i wielorodzinne, – usługową, np. sklepy, szpitale, szkoły, […]
Element budynku (najczęściej starego lub stylizowanego), znajdujący się przed wejściem. Ma formę przybudówki, często z zewnętrznymi schodami, nakryty jest daszkiem podpartym słupami lub ścianami z oknami. Na stropie ganku czasami […]
GOTYK Okres w architekturze i sztuce, trwający w Polsce od XII do XV w. Gotyk przypadał na okres wielkiego rozkwitu miast, co znalazło wyraz w budowie potężnych katedr, przyczyniło się to tego wynalezienie w XII […]
Pogląd, postawa, wzorzec powstały z ważnej myśli, rodzącej się w głowie człowieka, inspirującej do tworzenia Czasami myśl przewodnia jednego człowieka staje się poglądem wielu ludzi wyznaczając cel i kierunek […]
Zespół podstawowych budowli i urządzeń niezbędnych do funkcjonowania budynków, miast czy całych regionów, np. drogi, rury i przewody, którymi płynie woda, gaz, prąd, itp W OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW ze ścieków domowych lub przemysłowych […]
Osoba lub instytucja, która podejmuje się tworzenia i finansowania budowy budynków i budowli. Możesz być nim i Ty.
KOLOR to sztuczne naśladownictwo BARW naturalnych; to odbite światło, które postrzegamy poprzez zmysły.
KOLORYSTYKA to zestaw barw zastosowanych w danym dziele lub budynku.
Zestawienie kolorów, kształtów, proporcji i faktur elementów w taki sposób, aby tworzyły harmonijną całość Podstawą kompozycji jest prosty schemat porządkujący wszystkie jej elementy, np. osiowość, rytm, symetria, zasada […]
Sposób powiązania elementów budynku (linii, płaszczyzn, brył, podziałów na elewacji, detali i akcentów plastycznych) w jedną całość zgodnie z zamierzeniem projektant. Płaszczyzna to elewacja, a ciągi otworów okiennych tworzą linie. […]
Sposób powiązania elementów zabudowy i zagospodarowania przestrzeni w jedną całość, zgodnie z zamierzeniem projektanta. Elementy kompozycji urbanistycznej to budynki, ulice, przestrzenie publiczne, tereny zielone. W kompozycji urbanistycznej wykorzystuje się ogólne […]
Działania i środki, a także specjalnie zagospodarowana przestrzeń, służącemu temu, abyśmy mogli łatwo i szybko przemieszczać się. Komunikację tworzą drogi, znaki, pojazdy. Jest bardzo istotnym elementem budującym miasto […]
Elementy budowlane lub ich zespoły tworzące podstawę budowli, zapewniające jej powiązanie z gruntem, nadające sztywność i wytrzymałość oraz stanowiące podporę pozostałych części obiektu. Podstawowe elementy konstrukcyjne budynku to: […]
Rodzaj konstrukcji szkieletowej, wykonanej z drewna. Przestrzeń pomiędzy elementami szkieletu wypełniona jest materiałem niekonstrukcyjnym – mieszaniną słomy i gliny lub cegłą.
Ogólny wygląd powierzchni Ziemi, uwzględniający jej ukształtowanie oraz pokrycie terenu. Jest wiele typów krajobrazu. Najbardziej ogólny podział uwzględnia: krajobrazy NATURALNE (częściowo zmienione działalnością człowieka) i ANTROPOGENICZNE (kulturowe, […]
KRAJOBRAZ KULTUROWY/PRZEOBRAŻONY/ZURBANIZOWANY – inaczej ŚRODOWISKO SZTUCZNE (ANTROPOGENICZNE) – krajobraz w dużym stopniu przekształcony przez człowieka, np. tereny miejskie, przemysłowe.
Zmienianie otaczającego nas świata i nadawanie mu nowego kształtu; poprzez dostosowanie go do potrzeb użytkowych człowieka. Wpływ (pośredni i bezpośredni) na to, jak wygląda przestrzeń wokół nas ma każdy, również i Ty! ANTROPOPRESJA […]
Zespół zabudowy wielorodzinnej lub usługowej, ograniczony ulicami, najczęściej z czterech stron, gdzie przenikają się różne typy przestrzeni, głównie publiczna i półpubliczna.
Budowla w kształcie wieży, umieszczona na brzegu, nadająca sygnały świetlne, pomagające marynarzom w dotarciu do portu. Współcześnie, do nawigacji statków używane są urządzenia satelitarne. Latarnie morskie wykorzystywane są jako punkty widokowe.
Teren wraz z budynkami i budowlami przystosowany do obsługi przylotów i wylotów samolotów
Sposób harmonijnego (takiego gdzie wszystkie elementy współgrają ze sobą) kształtowania przestrzeni, który uwzględnia dzisiejsze i przyszłe potrzeby: społeczne – czyli to czego potrzebują ludzie zamieszkujący daną przestrzeń gospodarcze – […]
To nie miniaturowe miasto z domkami dla krasnoludków :). Mała architektura to niewielkie obiekty budowlane ,wznoszone w ramach zagospodarowania terenu, np. ławki, fontanny, kwietniki, latarnie, itd
Rysunek Ziemi lub jej określonej części, wykonany w dużym pomniejszeniu i przy zastosowaniu umownych znaków i kolorów. Mapa pomaga w lepszej orientacji w danej przestrzeni, często pomaga dotrzeć do celu w nieznanym […]
Tworzywa lub gotowe produkty, dzięki którym powstają domy oraz inne obiekty i budowle. To, z jakiego materiału zbudowany jest budynek wpływa nie tylko na jego wygląd, ale również na to jak go odbieramy wszystkimi zmysłami – […]
Obszar, na którym znajduje się dużo zabudowy mieszkaniowej, obiekty i urządzenia usługowe, rekreacyjne i kulturalne. Miasto to również skupisko ludności, zajmującej się wytwarzaniem produktów i usługami. Znajdziemy tu komunikację oraz elementy infrastruktury technicznej. […]
W skrócie MPZP – plan określający przeznaczenie, czyli funkcję, jaką będą pełniły poszczególne tereny: np. mieszkaniową, przemysłową czy komunikacyjną oraz sposób ich użytkowania, w tym zasady budowania. MPZP tworzy […]
Długi, zazwyczaj drewniany pomost wychodzący w głąb zbiornika wodnego,; często ulubione miejsce spacerów. Czasami cumują przy nim niewielkie jednostki pływające.
Obiekt budowlany, po którym biegnie droga nad rzeką, cieśniną lub jeziorem. Przeznaczony do ruchu określonych pojazdów: samochodów (most drogowy), kolei (most kolejowy). WIADUKT – most nad inną trasą komunikacyjną (drogą, […]
Okno to element budynku, który zamyka otwór w ścianie lub dachu. Okna są przeszklone, służą doświetleniu i przewietrzaniu pomieszczeń.
Część miasta lub osady, spełniająca głównie funkcję mieszkalną. Osiedle tworzą usytuowane przy ulicach domy jednorodzinne oraz wielorodzinne. Pomiędzy nimi znajdują się przestrzenie publiczne i półpubliczne, np. place zabaw […]
Reprezentacyjny budynek mieszkalny, który nie pełnił funkcji obronnych. W pałacach mieszkali zazwyczaj królowie i możnowładcy; w sąsiedztwie pałacu urządzano rozległe ogrody
Rozległy widok na wieloplanową przestrzeń. PUNKT WIDOKOWY – wyznaczone miejsce, często na wzniesieniu lub specjalnie zaprojektowana budowla, z których roztacza się widok na określone fragmenty miasta lub innego typu krajobrazy. […]
Sposób przedstawienia obiektów trójwymiarowych na rysunku. Dzięki zastosowaniu perspektywy mamy wrażenie głębi i zróżnicowania odległości. Perspektywa to również widok otwierający się na coś.
Ciąg elewacji budynków ustawionych w ciasnym szeregu, w jednej linii, zamykających jedną stronę ulicy lub placu. Często pierzeje nazywamy zgodnie z kierunkami stron świata, po których się znajdują, np. ciąg budynków […]
Wolna, niezabudowana przestrzeń miejska o charakterze publicznym, otoczona zabudową, ulicami, zielenią. Po placu zazwyczaj nie odbywa się ruch pojazdów. Znajdują się tam elementy małej architektury: pomniki, fontanny, ławki, […]
Planowanie przestrzenne to jednocześnie: – ochrona tego, co jest wartościowe na danym obszarze (np. przyroda, zabytki), – nadawanie poszczególnym obszarom określonych funkcji, – rozmieszczenie, czyli rozplanowanie elementów zagospodarowania przestrzeni […]
Otwarta przestrzeń w przyziemiu (parterze) budynku, ograniczona słupami biegnącymi wzdłuż elewacji budynku. W zabudowie miejskiej podcień jest często poszerzeniem chodnika.
Różnorodne elementy trwale związane z powierzchnią Ziemi, decydujących o krajobrazie danego obszaru np. rzeki, jeziora, lasy, łąki, zabudowa.
To wydzielony obszar zróżnicowanego terenu przeznaczony do przeprowadzania ćwiczeń oraz szkoleń wojskowych. Zwykle częściowo zalesiony, czasem obejmujący zbiorniki wodne. W zależności od lokalizacji oraz możliwości na terenie poligonu zadania ogniowe wykonują wojska […]
Obszar wodny (akwatorium) wraz z przyległym do niego lądem (terytorium) służący do obsługi jednostek pływających. Ze względu na funkcję oraz lokalizację wyróżniamy porty: *handlowe, rybackie, jachtowe, wojenne *morskie, rzeczne, śródlądowe. PORT […]
Decyzja administracyjna wydawana w odpowiednim urzędzie, na podstawie przepisów prawa oraz złożonego do urzędu projektu architektonicznego i budowlanego, zezwalająca na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych
Zbiór przepisów dotyczących projektowania i budowania. Projekt nowego lub przebudowywanego budynku musi być zgodny z prawem budowlanym, aby budynek otrzymał POZWOLENIE NA BUDOWĘ. Dzięki temu wiemy, że budynek się […]
W zależności od fazy projektu rozróżniamy: – projekt koncepcyjny, w którym przedstawiony jest ogólny pomysł budynku. Zawiera takie informacje, jak: lokalizację obiektu na działce, program funkcjonalny, zewnętrzny wygląd budynku; – […]
Projekt zagospodarowania DZIAŁKI lub terenu sporządzany jest na aktualnej mapie do celów projektowych, która dostępna jest w urzędzie i określa: – granice działki i jej położenie w stosunku do najbliższego otoczenia, – obrys […]
Podczas PROJEKTOWANIA, czyli procesu powstawania projektu, architekt współpracuje z innymi specjalistami, np. konstruktorem, projektantem instalacji wodno-kanalizacyjnej czy elektrycznej.
Określony stosunek wielkości poszczególnych elementów do całości dzieła oraz relacje pomiędzy nimi zachodzące. Właściwe proporcje tworzą wrażenie ładu i harmonii. Szczególny przypadek to ZŁOTY PODZIAŁ, czyli taki podział odcinka […]
PRZESTRZEŃ jako pojęcie wieloznaczne, dotyczy różnych dziedzin i najczęściej rozumiane jest jako wszystko to, co nas otacza. W przestrzeni wokół nas znajdziemy elementy kształtowane przez naturę oraz kształtowane przez człowieka. Każdy […]
Miejsce, do którego inni mają ograniczony dostęp – tylko dla Ciebie i Twoich zabawek
Wszelkie miejsca w mieście i innych obszarach zurbanizowanych, dostępne dla wszystkich: np. ulice, place, skwery, parki. Przestrzeń publiczna powinna być bezpieczna, funkcjonalna, dostosowana do potrzeb tych, którzy z nich korzystają, oraz estetyczna […]
Równowaga to stan, w którym wskazówka wagi nie wychyla się w żadną stronę. Oznacza to, że powinniśmy tak gospodarować zasobami Ziemi, aby zaspokajając swoje potrzeby równocześnie pozostawić ją następnym pokoleniom w stanie pozwalającym na jej […]
Zasady planowania przestrzennego wsi i obszarów rolnych, a także nauka o powstawaniu i rozwoju wiejskich form osadniczych. Ruralistyka to również projektowanie i kształtowanie krajobrazu otwartego.
Przegroda budowlana, zazwyczaj pionowa, wydzielająca pewną przestrzeń. Zazwyczaj w budynku występują różne ściany, w zależności od: – funkcji jaką spełniają – ściany nośne, działowe, osłonowe, – lokalizacji […]
Stosunek liczbowy, które informuje nas o ile zmniejszone zostały wymiary na rysunku, projekcie czy mapie, w stosunku do rzeczywistych wymiarów przedstawianego obiektu lub terenu
Budowla hydrotechniczna stawiana na rzekach i kanałach. Umożliwia łodziom i statkom pokonanie różnicy poziomów wody. Śluza to odcinek kanału oddzielony wrotami. Przeprawa przez śluzę polega na podnoszeniu i obniżaniu w niej poziomu wody […]
to budowla dużych rozmiarów, składająca się z boiska (czasem otoczonego bieżnią lub torem żużlowym), trybun (miejsca dla widzów) oraz wielu pomieszczeń towarzyszących takich, jak: szatnie, stanowiska dla komentatorów […]
Stocznia to zakład przemysłowy, w którym buduje się, remontuje, przebudowuje lub likwiduje statki wodne. Stocznia zwykle zlokalizowana jest w pobliżu portu. Urządzenia stoczniowe takie, jak dźwigi są charakterystycznym elementem krajobrazu.
Oglądając różne budynki można zauważyć, że niektóre różnią się znacznie między sobą, a inne są bardzo podobne. Zbiór cech, które je łączy nazywamy stylem. Style zmieniały się w czasie, dlatego […]
Rodzaj promieniowania, jakiego źródłem może być wszystko, co świeci na przykład słońce lub lampa. Światło otula rzeczy i nie pozwala im zgubić się w mroku.
Działalność, której celem jest przemieszczanie ludzi oraz ładunków przy wykorzystaniu odpowiednich środków transportu. TRANSPORT POWIETRZNY (lotniczy) przemieszczanie ludzi i towarów drogami powietrznymi, za pomocą samolotów; TRANSPORT LĄDOWY przemieszczanie ludzi […]
Zabytkowa twierdza w Gdańsku – Nowym Porcie. Początkowo w XIV wieku była drewnianą wartownią. Później wiele razy została przebudowana i umocniona bastionami. Twierdza kontrolowała ruch okrętów i łodzi na rzece. […]
Droga wytyczona na obszarze zurbanizowanym, w mieście, ale również na wsi, której zazwyczaj nadaje się urzędową nazwę. Wzdłuż niej często stoją budynki mieszkalne, użyteczności publicznej czy przemysłowe, sadzi się zieleń. Po […]
Osoba, która zawodowo zajmuje się planowaniem przestrzeni obszarów zabudowanych, a także rozplanowaniem zabudowy.
Dziedzina sztuka i nauki dotycząca planowania i budowy miast, osiedli oraz różnego rodzaju zespołów budowli. To także planowanie zagospodarowywania terenów zgodnie z ich przewidywanym przeznaczeniem, np. na funkcje przemysłowe, mieszkalne, rekreacyjne lub […]
Zespół budynków mieszkalnych i gospodarczych, których mieszkańcy zajmują się uprawą roślin i chowem zwierząt lub związanych z nimi usługami turystycznymi – AGROTURYSTYKĄ. Wieś nie posiada praw miejskich.
WIEŻA to część budynku lub osobna budowla, której wysokość znacznie przekracza jej szerokość w najniższej części.
Wydzielona przestrzeń, ograniczona przegrodami, służąca określonym potrzebom. WNĘTRZE ARCHITEKTONICZNE to przestrzeń znajdująca się wewnątrz budynku, np. pomieszczenie wydzielone za pomocą przegród, np. ścian, sufitu oraz wyposażona w sprzęty ruchome (meble, obrazy, […]
Fragment pomieszczenia, który wystaje poza obrys budynku i jest nadwieszony na ścianie zewnętrznej. Zazwyczaj ma własne okno i daszek.
Służy do określenia wielkości danego obiektu lub przedmiotu. Aby określić wymiary danej rzeczy posługujemy się trzema pojęciami: wysokością, długością i szerokością. Wymiary podajemy w milimetrach [mm], centymetrach [cm] […]
Zespół budynków tworzących spójną całość kompozycyjną i funkcjonalną. ZABUDOWA MIEJSKA – wszystkie budynki i obiekty charakterystyczne dla miast, np.: kamienice, sklepy, dworce, biurowce, szkoły, szpitale. ZABUDOWA WIEJSKA […]
Zabytkiem nazywamy każdy wytwór działalności człowieka, który stanowi świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia oraz posiadający wartość historyczną, artystyczną, naukową lub emocjonalną Obecnie obowiązuje następujący podział zabytków: zabytki […]
Obiekt warowny budowany w dawnych czasach, który był siedzibą króla, księcia lub rycerza, chroniący swoich mieszkańców przed atakami intruzów. Była to solidna budowla o grubych murach, otoczona wałem drewniano – […]
Zespół budynków tworzących jedną całość kompozycyjną z otaczającą je wolną przestrzenią (rynki, place, tereny zielone, aleje, ulice itp.). Zespół urbanistyczny może powstać w wyniku realizacji jednego projektu albo w wyniku […]
Występujące na terenie miasta naturalne i uformowane przez człowieka zespoły roślinności takie, jak: parki, ogródki działkowe, cmentarze czy pasy zieleni i zadrzewienia przyuliczne. Poza funkcjami rekreacyjnymi, estetycznymi i zdrowotnymi zieleń w mieście […]
Żuraw jest to dźwig w porcie, używany do załadowywania i rozładowywania statków. W stoczni używany podczas remontu i budowy statków lub platform. Żuraw może poruszać się po szynach albo pływa na pontonach. Żurawie stoczniowe […]